Ainciart-Bergara familia

Charles Bergarak bere alaba Nicolekin aintzina derama Larrosoron familiaren ohidura xaharra. Charles arizan da makhila egiten bere aitarekin eta ondiriotasuna hartua dio. Joanes Bergarak, Marie Jeanne Ainciartekin ezcondu zelarik ikasi zuen ofizioa bere aitaginarreba Jean-en ganik, hunek bere aita Anttonen ganik zauzkan ofizioko segeretuak eta ere aitatxi Graxienen ganik: Jean Ainciart 1862 an sortua, Antton 1828 an, Graxien 1796 an.

Azken hunek bere aita Dominixeren eskutik hartua zuen giderra. Aintzinagoko berririk ezin segurtua, agerriak ez baitira gutaratu. "Jean Ainciart, Killot deitua, makhila egile seme eta arrasemea bere ofizioan egiazko maixu izana" (J.B.DARANATZ, 1927. Curiosités du Pays Basque). "Jean Ainciart makhila egile artexen gizaldi luze horietako kideak, bere izenordea zuen ezagutuena, Khilo izenetik hartua. (Charles MARTIN-OCHOA DE ALDA, lihoaz, lur lana eta apaintze teknikak, Ekaina agerkaria).

"Larresoko ofiziale batek, Kanbon, Peko Pireneetan, fama bat bildu du bere makilekin...Zura paregabea dute izaitez eta itxuraz, Ainciarten makilek egilearen sinadura adinak berekin dituzte" (Xavier de Carvaillac, 1903 Gaskoinako solas).

"Larresoroko kiloegile Ainciartarrek zituzten, Uztaritzeko kantonamenduko herri ttipi hortan, makilaren apaintzeko neurri alde bat moldatu" (Claude Bailhe 1999.Euskal Herria lehenago).

Ainciart-Bergaren makhilak aitatik semerat eginak dira gizaldiz gizaldi Larresoron. Makhila bakoitxa tresna berekin landua da : mizpirazko bihurda burdin-jauntzia eta burubola dauzka. Eskukaldi eta "familiako segeretuak" betitik zainduak daude batetik bestera.  

"Makhila bat agertu zen 1889 ko Erakusketan eta izan zuen ohorezko saria. Haren burdin-jauntzian (bat badaukat begien aintzinean) badaude itxuratuak basurdea, pekada, axeria, erbia. Eta hitz hauk: Larresoron egina, J. Ainciart. 

Egun argitan harzatzu urrea, andrea eta oihala ahalaz. Idiac behar luke marruma egin eta orgac egiten du. Baionako Musée Basque Erakustegian dago makhila hori". J.B. DARANATZ,1927. Curiosités du Pays Basque.